Κυριακή, 30 Μαΐου 2010
Κοινοποίηση:
• ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
• ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
• ΚΟΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
• ΚΕΔΚΕ
• ΤΕΔΚ Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
• ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
• ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ Ν.
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
• ΓΙΑΝΝΙΩΤΙΚΟ ΤΟΠΙΚΟ
ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΤΥΠΟ
• ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ
ΖΑΓΟΡΙΟΥ
ΘΕΜΑ:
«Ο
Καλλικράτης και η έδρα του Δήμου Ζαγορίου ως κακό προηγούμενο για τη δημόσια
διοίκηση και για το δημόσιο συμφέρον»
Το
2010, ο παρωχημένος και ασθενικός «Καποδίστριας» παραιτείται λίγο πριν την
άφιξη των επίδοξου «Καλλικράτη» κι ενώ η κρίση καλά κρατεί, με κορύφωμα την
προσφυγή της χώρας μας στο Δ.Ν.Τ., που είναι η καλημέρα και μόνο στον «κύριο»
που ακούει στο όνομα «δανεισμός Δ.Ν.Τ.», ο Καλλικράτης οραματίσεται
ανεπηρέαστος και χτίζει στο Ζαγόρι (Δήμος Ζαγορίου) τα διοικητικά «μακρά τείχη»
του, αναβιώνοντας παλιές εποχές, αλόγιστα ρομαντικές, αρνούμενος να αντικρύσει
τον ψυχρό ρεαλιστικό λόγο της εποχής, που περιγράφει ρητά το αυταπόδεικτα
δυσοίωνο οικονομικό και κοινωνικό μέλλον αυτής της χώρας μας.
Οι
Ασπράγγελοι και η άστεγη έδρα
Για
το Ζαγόρι, τα «μακρά τείχη» ξεκινούν από τους αθέατους Ασπραγγέλους κι αφού
κόβουν την επικοινωνία με την Ακρόπολη του Ζαγορίου το Τσεπέλοβο και με την
ενδοχώρα του Ζαγορίου που συγκροτείται από μια πλειάδα ζωηρών οικισμών ως τη
μεθόριό του, από το Πάπιγκο, ως τη Βοβούσα, δρασκελίζουν το όρος Μιτσικέλι και
καταλήγουν στα Ιωάννινα. Δημιουργούν ένα μονόδρομο επικοινωνίας του Δήμου
Ζαγορίου, που αποφασίστηκε από το σχεδιασμό να έχει ως έδρα του το χωριό
Ασπράγγελοι και σε λάθος κατεύθυνση. Μια οδό που οδηγεί με ασφάλεια στη
διοικητική συγκέντρωση και θέλει συγχρόνως να μετακινείται τεχνηέντως,
τροχήλατα προφανώς, από τη φυσική της αθέατη θέση, προς το πεδίο διοικητικής
της ευθύνης, έτσι που να λειτουργεί ως διοικητικό κέντρο του Ζαγορίου στον
χάρτη της νέας και πολλά υποσχόμενης θεώρησης και φιλοσοφίας του Καλλικράτη
περί Αυτοδιοίκησης.
Εκτιμάμε
ότι πρόκειται για μια δίολκο που θα αποβεί διελκυστίνδα ολίσθησης για ολόκληρο
το Ζαγόρι σε ότι αφορά την ιστορική, την πολιτιστική, την κοινωνική, την
οικονομική του υπόσταση και την αγωνία του να ορθοποδήσει ως τουριστικός πόλος
έλξης και πυρήνας ανάπτυξης. Αυτό που προοιωνίζεται και δρομολογείται με όλα τα
αρνητικά εχέγγυα και θα προκύψει ως προϊόν μέσα από αυτό το απερίσκεπτο
διοικητικό εγχείρημα, είναι ότι θα οδηγήσουν το Ζαγόρι σε αποκλεισμό από
συλλογικές δράσεις, σε απομόνωση, σε χρεοκοπία, σε παρακμή και μαθηματικά στην
ερήμωση.
Οι
γνωστές μεταπολεμικές υφιστάμενες διακλαδώσεις Μπαλντούμα, Μεταμόρφωση,
Καλπάκι, θα ακυρώνουν πάντα το πολυπόθητο ενιαίο του Ζαγορίου στην αυγή του
21ου αιώνα, που θέλει το Ζαγόρι ως ένα κοινό και αδιαίρετο σύνολο φυσικού και
δομημένου περιβάλλοντος, με ευέλικτο συγκοινωνιακό δίκτυο, με αναλλοίωτες
πολιτιστικές καταβολές, δομές και διαδρομές. Η επιλογή της έδρας υπέδειξε ένα
ακραία δυσλειτουργικό σημείο, που δεν αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς και
σύγκλισης των δρόμων και των σχέσεων του μέχρι τώρα εθιμικού και του σύγχρονου
τρόπου επικοινωνίας των δημοτών, που έχει ως γνώμονα την κουλτούρα του και τις
προσδοκίες του. Από αυτή τη θέση καθίσταται δυσχερής και αναποτελεσματική η
παρουσία της δημοτικής αρχής, ηθικά, υλικά, με λόγο, με μέσα και με δράση, για
την αντιμετώπιση των αναγκών των διαμερισμάτων, για κάθε εποχή, συνθήκη ή
περίσταση, ως μη κομβικό σημείο από και προς όλα τα δημοτικά διαμερίσματα. Να
σημειώσουμε ότι Δήμος Ζαγορίου συντίθεται από τρεις Καποδιστριακούς Δήμους και
δύο Κοινότητες.
Πολλά
χωριά είναι εν δυνάμει έδρες του νέου δήμου, καθώς η έδρα διεκδικήθηκε και
διεκδικείται και με ίδια γεωγραφική θέση εστίαση από την επιλεγείσα. Όπως η
Αρίστη, οι Κήποι, η Πέτρα, το Δεμάτι και εγγύτητα στα Ιωάννινα, αλλά όπως και
οι Ασπάραγγελοι, δεν εστιάζουν στο Ζαγόρι. Αλλά ας μη παίζουμε όμως με την
διεκδίκηση της έδρας ως δυνατότητα έκφρασης και ικανοποίησης της ματαιοδοξίας
που θα εκφράζονταν από μια στενόμυαλη τοπικιστική αντίληψη ή από οποιοδήποτε
άλλη ιδιοτέλεια. Ας δούμε πραγματικά την οριοχωρογεωγραφία του Ζαγορίου και το
ζωηρό του πυρήνα, με μια έδρα που θα μπορεί να εγγυάται τη λειτουργικότητά του,
στρατηγικά, πανοραμικά, με εποπτεία, με διεκδικήσεις για νέα έργα και δρόμους
των ίσων αποστάσεων, που θα βγάλουν την περιοχή εν γένει, από το «οθωμανικό
ζαγκόρ» κι από τον απαξιωμένο μονόδρομο που οδηγεί αποκλειστικά στα Ιωάννινα
του χτες.
Είναι
αυτονόητη η επωφέλεια από τις περιττές καποδιστριακές δαπάνες, καθώς και η
είσπραξη των φόρων ή όποια άλλη οικονομική διάσταση του Καλλικράτη, καθώς η
διεκπεραίωση των εγγράφων. Αυτό που δε θεωρείται αυτονόητο, είναι οι ενδείξεις
συγκεντρωτισμού, σ’ ένα ήδη ταλαιπωρημένο σύστημα της σχέσης κράτους - πολίτη,
καθώς μάλλον οραματίζεται πάλι το δημότη φορολογικά υπόχρεο, τυπικό αριθμό,
τοποθετώντας έναν νέο Βεκύλη – Κοτσάμπαση στους Ασπραγγέλους, με κατευθείαν
σχέση με το «Βεζύρη στα Γιάννινα». Ασφαλώς, αντικειμενική θεωρείται η εισφορά
των δημοτών, θετική η απλοποίηση προφανώς από την κεντρική διοίκηση κάποιων
διαδικασιών εξασφάλισης και διανομής των πόρων, δεν βλέπουμε να γίνεται λόγος
για ανακούφιση των καταχρεωμένων τουριστικών επιχειρήσεων της περιοχής, που
έγιναν με ενθάρρυνση και με εν μέρει οικονομική υποστήριξη από το κράτος και
από Ε.Ε., ούτε άλλη προοπτική ανάπτυξης.
Μιλάμε
για την καρδιά και για τα πνευμόνια του αναπτυσσόμενου Ζαγορίου, των χρεωμένων
νοικοκυριών και των τουριστικών επιτηδευμάτων, που επέλεξαν μέσα από αυτόν το
δρόμο ζωής και ανάπτυξης να στέλνουν τροφή σε όλο το σώμα, για την υγιή και
ισόρροπη ανάπτυξή του Ζαγορίου. Βήμα για ένα καλύτερο αύριο στη ζωή των ενεργών
ανθρώπων του Ζαγορίου, για το Ζαγόρι και για το μερίδιό του στην αύξηση του
εθνικού πλούτου, ανεξάρτητα από τη μορφή που παίρνει κάθε φορά η Τοπική
Αυτοδιοίκηση. Προφανώς, ο Καλλικράτειος σχεδιασμός, δεν φαίνεται να λαμβάνει
υπόψη την κοινωνική και την πολιτιστική διάσταση αυτής της ιστορικής περιοχής
που πριν πεντακόσια πενήντα χρόνια είχε εξασφαλίσει το αυτοδιοίκητο, το Κοινόν
των Ζαγορισίων, το Κοινόν της Φορολογίας, του Δικαίου και του Αβάτου, με έδρα
το Τυμφαίο Ζαγόρι, το Τσεπέλοβο, το Καπέσοβο, το Μονοδένρι, ως τη Λάιστα.
Εάν
λοιπόν γίνει πράξη η διάχυτη πληροφορία που αποτελεί κοινό μυστικό στα Μεσοχώρια
και στα καφενεία του Ζαγορίου, αυτή η παμφημούμενη δηλαδή εκδοχή στέγασης του
δήμου και των διογκούμενων πλέον υπηρεσιών του σε ένα κτίριο ανύπαρκτο
ουσιαστικά για τα δεδομένα της έδρα του– ας γνωστοποιηθούν οι αναγκαίες
κτιριακές υποδομές - τότε η Καλλικράτεια αυτοδιοίκηση θα έχει υπηρετήσει με τον
καλύτερο τρόπο το δημόσιο συμφέρον και θα βρίσκεται απόλυτα εναρμονισμένη με
εθνική μας οικονομική πραγματικότητα και με την έκκληση συναίνεσης του πολίτη
για ενίσχυση και σωτηρία της οικονομίας μας.
Το
Τσεπέλοβο και οι σύγχρονες δημόσιες υποδομές
Το
πασίγνωστο Τσεπέλοβο που βρίσκεται στο κέντρο του Ζαγορίου, το μεγαλύτερο χωριό
σε πληθυσμό του Ζαγορίου, υπήρξε το διοικητικό κέντρο του Ζαγορίου από τον 18ο
αιώνα, κατά τα οθωμανικά χρόνια και εντεύθεν. Είναι σήμερα έδρα πολυπληθούς
καποδιστριακού δήμου (Δήμος Τύμφης) με εύρωστα δημοτικά διαμερίσματα,
πληθυσμιακά και οικονομικά (από άποψη απασχόλησης) και αποτελεί κατ’ εξοχήν
στρατηγικό διοικητικά σημείο, από όπου εξακτινίζονται και συγκλίνουν μέσα από
ίσες αποστάσεις και εναλλακτικές οδικές διαδρομές τα χωριά του Ζαγορίου. Εκεί
υπάρχουν στο ακέραιο οι υποδομές του Καλλικράτη με μια σειρά ενεργών χώρων
παροχής υπηρεσιών δημόσιων και ιδιωτικών, καθώς και σχολείων (Νηπιαγωγείο,
Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Μαθητική Εστία). Περιβάλλοντα που δεν
υποστηρίζονται και δεν ευεργετούνται εξ αποστάσεως.
Στο
Τσεπέλοβο δαπανήθηκαν με τη συμφέρουσα λογική αναπτυξιακής επένδυσης, τσουβάλια
δημόσιου χρήματος, της τάξης των 2,7 εκ. ευρώ, προς συμφέρον του Δημοσίου και
της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να λειτουργήσει στρατηγικής σημασίας έδρα για
το επικείμενο Καλλικράτειο καθεστώς της Αυτοδιοίκησης. Εν μέσω λοιπόν αυτής της
οικονομικής κρίσης το «εύρωστο» σήμερα δημόσιο ταμείο, θα δαπανήσει αύριο 3,5
εκ. ευρώ για τις ανάλογες υποδομές στους Ασπραγγέλους ή θα υποχρεωθεί σε βαρύ
μίσθιο ενοικίασης ιδιωτικών κτιρίων πράγμα που σημαίνει ότι το 1/3 των κτιρίων
του χωριού θα είναι μικρά Δημαρχεία, γιατί το νυν κτίριο εξυπηρέτησε
προηγούμενες χρήσεις του μεγέθους μιας μικρής Κοινότητας. Εκτός εάν υπάρχει
κάποια πιο συμφέρουσα λύση για τα οικονομικά του δήμου, πράγμα όμως αδύνατον να
αφορά κάποιο ικανά υπαρκτό κτίριο. Πράγματι αποτελεί γρίφο η στέγαση του Δήμου
σ’ αυτή η δύσκαμπτη και μη λειτουργική έδρα, τη στιγμή κατά την οποία το Τσεπέλοβο
απέχει από εκεί 13 λεπτά της ώρας, ήτοι, 14 χιλιόμετρα. Πρόκειται, κατά τη
γνώμη μας, ως πολίτες, για ακραία δημόσια διαστροφή, που ο καθείς μπορεί
εννοήσει ό,τι θέλει και να βάλει μέσα στη σκέψη του ό,τι θέλει. Πρόκειται για
πράξη που σήμερα τη λένε δημόσια αφέλεια και στο μέλλον δημόσιο χρέος. Μα όπως
να τη λένε, το Ζαγόρι θα γράψει την αρνητική του ιστορία, δίκην διοίκησης από
απόσταση, για μια ανάσα δρόμο.
Στο
Τσεπέλοβο λοιπόν, περατώθηκε και είναι έτοιμο για χρήση ένα νέο καλλιεπέστατο
δημοτικό μέγαρο που συντίθεται από δυο κτιριακά επικοινωνούντα υποσύνολα, για
λόγους αισθητικής, αυστηρά προσαρμοσμένο στην αρχιτεκτονική παράδοση εξωτερικά
και σύγχρονο λειτουργικά - υλικοτεχνικά στο εσωτερικό του. Κτίριο σχεδιασμένο
να λειτουργήσει ως Δημαρχείο και μόνον, με προδιαγραφές τέτοιες ώστε να
στεγάσουν τις υπηρεσίες του Καλλικράτειου Δήμου. Αποτελείται από σειρά χώρων,
γραφείων, βιβλιοθηκών και αρχείων, έρευνας και σπουδής, υποδοχής και
εξυπηρέτησης πάσης ανάγκης και διαδικασίας, εξοπλισμένο και δικτυωμένο με νέες
τεχνολογίες, με ετοιμότητα υποδοχής συστημάτων και δυνατότητων τηλεξυπηρέτησης
και τηλεδιάσκεψης, με αίθουσες συμβουλίων και ολομελειών. Έτσι το κτίριο
Δημαρχείο συνδέεται με το έτερο κτιριακό υποσύνολο λειτουργικά, που είναι ένα
αυτόνομο σύγχρονο συνεδριακό κέντρο, που αξιώνει να φιλοξενεί διάφορα γεγονότα
και εκδηλώσεις (επιστημονικές, πολιτιστικές, πολιτικές, εκπαιδευτικές,
συλλογικές) τοπικού, πανελληνίου και διεθνούς ενδιαφέροντος.
Ερωτήματα:
-
Την υποδομή αυτή δεν τη λαμβάνει υπόψη προς το συμφέρον της η κεντρική διοίκηση
και προς όφελος της οικονομίας μας;
-
Μήπως έχει άγνοια της γεωγραφίας του σχεδιασμού και των υποδομών της;
-
Αν ναι, τότε ποια όργανα και με ποιες διαδικασίες πρότειναν και συμβούλευαν;
Ας
ζητήσει η αρμόδια κεντρική σχεδιαστική αρχή, επιπλέον σαφέστερες πληροφορίες
και συμβουλές από τα θεσμικά όργανα, από την ΚΕΔΚΕ, ΤΕΔΚΕ, Νομαρχία, γιατί όχι
και από τους κ.κ. Βουλευτές ίσως του Νομού Ιωαννίνων που διέρχονται την επαρχία
τους και ας επαναπροσδιορίσει τα κριτήρια που έκαμαν την τόσο συμφέρουσα για το
δημόσιο πρόταση. Θεσμικά όλοι και έχουν άποψη και οφείλουν να την
αιτιολογήσουν.
Εμείς
ως πολίτες, που συνειδητοποιούμε την έκτακτη κατάσταση και ανάγκη της χώρας
μας, επιθυμούμε να οικοδομήσουμε την εμπιστοσύνη μας στο σύγχρονο κράτος και
θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχουν πλέον δάκτυλοι και λαθεμένες εκτιμήσεις.
Κι
αφού δεν έλαβαν υπόψη όμως τα παραπάνω, ασφαλώς ούτε και τα παρακάτω, που
αφορούν την προοπτική του Ζαγορίου. Την προοπτική με την οποία ανοίγεται στον
κόσμο και υποδέχεται τον κόσμο, από νέες εισόδους και διαδρομές, με σοβαρές
τουριστικές υποδομές και με αξιώσεις για το είδος των υπηρεσιών που προσφέρει
και τους τρόπους που αναζητάει εναγωνίως ώστε να ελκύει, να απασχολεί και να
ικανοποιεί τον ενδιαφέρον των επισκεπτών. Για ποιά συμμετρία και ισορροπία, για
ποια λειτουργικότητα και λειτουργία μιλάμε τότε, για ποια προοπτική τοπικής
οικονομικής ανάπτυξης, για ποιους επιχειρησιακούς και επιχειρηματικά
αυτοχρηματοδοτούμενους δήμους και για ποια αποκέντρωση γίνεται ο θόρυβος;
Εμφανώς
καμία. Διαφαίνεται ότι ο Καλλικράτειος σχεδιασμός επιλέγει ως εργαλείο το χωνί,
που θα ρίχνει σε ένα στόμιο και όχι το κόσκινο που θα απλώνει ισόποσα και
ισόρροπα παντού. Η έδρα Ασπράγγελων μπορεί να λειτουργήσει ως το χωνί της
λαθεμένης αντίληψης για νέο χάρτη της Αυτοδιοίκησης και των παραγωγικών δήμων.
Ερωτήματα:
-
Δεν ενδιαφέρει την κεντρική διοίκηση η κοινωνική σύνθεση, οι ιδιαίτερες ανάγκες
των κατοίκων του Ζαγορίου και ιδιαίτερα των συγκεκριμένων διατηρητέων οικισμών
της Α΄ ζώνης που εμπίπτουν στον κανόνα παραδοσιακής δόμησης;
-
Μα δεν έγινε αντιληπτό από τους μελετητές και εισηγητές, ότι το Ζαγόρι δεν
είναι απλά ένα χρωματιστό κομμάτι του παζλ που ποσοστοποιείται στον εκλογικό
χάρτη με την κάλπη των εκλογικών αποτελεσμάτων και μόνο;
Το
Ζαγόρι είναι Ερμιτάζ, είναι Τζιουράσικ παρκ κι όχι απλά μια αθέατη διοικητική
διακλάδωση στην περιφέρεια.
Η
επιλογή της έδρας έγινε ξεκάθαρα με παλαιοκομματικά πολιτικά κριτήρια, καθώς
και με τα παλιά συγκοινωνιακά και επικοινωνιακά δεδομένα που υποδεικνύουν
λαθεμένα και ασύμφορα αυτή την έδρα ως κομβικό σημείο σύγκλισης των δημοτικών
διαμερισμάτων. Η επιλογή αυτή θεωρείται ανίκανη να συμβάλει στην κατεύθυνση
αμφίδρομης, διαδραστικής κι ακώλυτης κυκλοφορίας αντικειμένων και υποκειμένων –
κοινωνικά και οικονομικά - στα όρια του νέου δήμου. Έγινε με γνώμονα την πόλη
των Ιωαννίνων κι από τα Ιωάννινα προς Ιωάννινα. Η έδρα υποδείχθηκε απερισκεπτί,
με αγκύλωση στην παλιά αντίληψη του εγγύς προς τα κέντρα και εις βάρος του δημόσιου
συμφέροντος, σε ό,τι αφορά το αόρατο Δημαρχείο και όχι μόνον.
Oι
Ασπράγγελοι, δεν βρίσκονται στο κέντρο του Ζαγορίου, ούτε ως φύση, ούτε ως
ιστορία. Ο πραγματικός χάρτης και η χωρογεωμορφολογία του Ζαγορίου, διαψεύδουν
την επιλογή της έδρας του Δήμου Ζαγορίου. Οι προτείνοντες την έδρα, δεν
δείχνουν να έχουν επίγνωση των καιρών, δεν έχουν προφανώς όραμα ισόρροπης
ανάπτυξης στη βάση των σταθερών, των ίσων αποστάσεων και των ορίων, των ίδιων
μέτρων και των σταθμών, των προσδοκιών και των επιδιώξεων. Δεν έχουν βέβαια και
τη διορατικότητα ως προς το προλαμβάνειν κινήσεις που στο μέλλον θα αποτελούν
κακά προηγούμενα για το θεσμό και το χειρότερο, υστερήσεις και καθυστερήσεις
για το Ζαγόρι. Η πράξη αυτή επιβεβαιώνει περίτρανα και αδιάσειστα την
εμπιστοσύνη της κεντρικής εξουσίας στον κακό της εαυτό και στους κακούς της
συμβούλους. Και αν αυτό συμβεί και σε άλλους Καλλικράτειους δήμους της
επικράτειας, θα είναι ανομολόγητα ολέθριο καθολικά για το θεσμό. Πρόκειται για
μια αφελή υπόδειξη που εμπίπτει στο μίζερο παρόν, με αναφορές στο αρρωστημένο
παρελθόν και τοποθετεί στο απέραντο κενό το μέλλον του Ζαγορίου.
Ο
χάρτης του Ζαγορίου με τις προσδοκώμενες και επιδιωκόμενες προοπτικές του στο
άμεσο μέλλον, με αυτή την επιλογή, αλλοιώνεται οικτρά, μεγεθύνεται γεωμορφολογικά,
γίνεται τραγικά απροσπέλαστος, καθώς θα πάψει να αλληλεπιδρά, να επικοινωνεί
και να λειτουργεί μέσα από αυτόν το στείρο μονόδρομο της μιας λογικής που
προσβλέπει το άστυ (Δήμος> Ιωάννινα> Νομάρχης> Περιφερειάρχης> Βουλευτής)
με τους λοιπούς παραγοντικούς μηχανισμούς. Αυτό όχι σε ότι αφορά το θεσμικό του
μέρος, αλλά το άρρωστο πελατειακό πάρε δώσε, των προσώπων που θα επιμένουν να
κινούνται οπισθόδρομα, να με εμμονή στο στρουθοκαμηλισμό, βάζοντας το φρένο της
ιδιοτέλειας, της ατομικής ικανοποίησης, με συνέπεια τη στασιμότητα, τη διάσπαση
του κοινωνικού ιστού, με τον δημότη στην ομηρία και στην αδράνεια.
Πρακτικά
και λειτουργικά, δεν αποτελεί διοικητικό σημείο αναφοράς αυτή η έδρα των
Ασπραγγέλων - όσο κι αν θεωρείται δεδομένη από τις διατυπώσεις του ορισμού της
- πόσο μάλλον όταν αυτό θα αυτοδιαψεύδεται στο μέλλον – εκτός αν επινοηθεί ο
Ικτίνος - γιατί οι είσοδοι στο Ζαγόρι θα παρακάμπτουν πολύ σύντομα και ευέλικτα
το λεκανοπέδιο και την πόλη των Ιωαννίνων με πρόσβαση ανατολικά από την Εγνατία
οδό, από Γρεβενά – Βασιλίτσα και από Μέτσοβο, με δρόμους που δεν θα καταλήγουν
δεσμευτικά εκτός Ζαγορίου, δηλ. Πεδινή και Βλαχόστρατα, αλλά θα συνδέουν το
Ανατολικό Ζαγόρι με το Κεντρικό και με ευπροσπέλαστο το Βίκο από Δυτικά προς
Πεδινά και Κήπους. Η μεγάλη μάζα δημοτών, είναι στα χωριά και μάλιστα στα
διάσπαρτα βορειοανατολικά χωριά κι ακόμα πιο έξω από το Νομό (οι εκατοντάδες
ετεροδημότες), δεν είναι όλοι κάτοικοι της πόλης των Ιωαννίνων, ούτε δημόσιοι
υπάλληλοι, είναι στην πλειονότητα ηλικιωμένοι και όσοι νέοι που ζουν εκεί,
είναι δεμένοι χειροπόδαρα στις δουλειές τους και στις αβέβαιες προσδοκίες. Κατά
συνέπεια οι μαζικά εισρέοντες τουρίστες με προορισμό το Ζαγόρι δεν είναι
απαραίτητο στο μέλλον να δίνουν διαπιστευτήρια στα Ιωάννινα, που ιστορικά
αποτελούν δημοφιλή προορισμό, δεν έχουν ανάγκη να κόψουν πελάτες απ’ το Ζαγόρι
και να ταλαιπωρείται η Βόρεια Ελλάδα που θέλει να φτάσει ευέλικτα κι έγκαιρα,
αποκλειστικά στο Ζαγόρι.
Γιατί
επιμένουμε να εμποδίζουμε αυτή την προοπτική που είναι εργαλείο ανάπτυξης; Πώς
μετατοπίζει η κεντρική διοίκηση αυτή τη λειτουργία από το φυσικό χωρογεωγραφικό
της σημείο που είναι το Τσεπέλοβο και την πάει στον αντίποδα;
Ένας
λόγος θα ήταν να εξυπηρετούνται οι εργαζόμενοι/νες στις υπηρεσίες του δήμου,
επειδή διαμένουν στα Ιωάννινα και θα κάνουν ελαφρώς λιγότερα χιλιόμετρα.
Κανένας άλλος λόγος δεν συνιστά ως έδρα Ενιαίου Δήμου τους Ασπράγγελους και
μάλιστα, αντικειμενικά ως προς τις κτιριακές του υποδομές θεωρείται άστεγος.
Κάνουμε
λόγο για έναν επιχειρησιακό και επιχειρηματικό δήμο και όχι απλά για την τυπική
θεσμική παρουσία και εγγραφή του στο γενικό χάρτη της Αυτοδιοίκησης.
Επιχειρηματικά παραγωγικός δήμος με εγχώριους πόρους και επιχειρησιακός σε όλα
τα επίπεδα άμεσης παρέμβασης και υποστήριξης στις δυσχερείς καιρικές συνθήκες
αυτού το τόπου, θα μπορεί να είναι μόνο με έδρα το Τσεπέλοβο. Κι ας μη προβάλει
κανείς το υπάρχων οδικό δίκτυο ως λειτουργικό για τον επιχειρησιακά παντεπόπτη
δήμο, δηλαδή το δίκτυο Πάπιγκο – Πεδινά – Ντοβρά και Μηλιωτάδες - Δίκορφο –
Ντοβρά και Λάιστα – Τσεπέλοβο – Ντοβρά, δε μιλάμε για το ράλι Ακρόπολις. Κι ας
μη μιλάμε για τούνελ και άλλες φαιδρότητες, γιατί το Ζαγόρι χρειάζεται ασφαλές
και ανοιχτό οδικό δίκτυο που θα εξασφαλίσει περιήγηση και θέαση.
Δε
μιλάμε για την καθήλωση του Ζαγορίου και την ταλαιπωρία του κόσμου, μιλάμε για
την ανάταση, μιλάμε για τον εγκάρσιο οδικό άξονα Γρεβενά και Μέτσοβο – Κοζιακός
– Τσεπέλοβο – Κήποι/Κουκούλι – Πεδινά – Πάπιγκο - Κόνιτσα. Γραμμή επικοινωνίας
και δράσης, όχι γραμμή Μεταξά. Μιλάμε για το νέο Ζαγόρι της ανάπτυξης και έτσι
το οραματίζονται οι νέες γενιές που θα επενδύσουν με τη ζωή τους το Ζαγόρι. Οι
υπάρχοντες δρόμοι είναι μόνο για τα πανηγύρια και για δραστηριότητες
περιορισμένης τοπικής εμβέλειας, ειδικού τουριστικού ενδιαφέροντος, που δε
συμβάλλουν στο διοικείν του Ενιαίου του Ζαγορίου και στη λειτουργική διακίνηση
των επισκεπτών, με τα νέα οδικά δεδομένα της Εγνατίας και της Ιόνιας που
συγκλίνουν ανατολικά της Παμβώτιδας. Η μεγάλη η μαζική πύλη του Ζαγορίου είναι
ανατολικά και ο προορισμός είναι το κέντρο του Ζαγορίου με τους λειτουργικά και
ευέλικτα διακλαδιζόμενους προορισμούς σε όλους τους οικισμούς του.
Υποστηρίζουμε
την έδρα ενός επιχειρησιακού δήμου που θα μπορεί να αντιδρά άμεσα και ευέλικτα
προς όλες τις κατευθύνσεις και όχι να αποτελεί ένα προκεχωρημένο φυλάκιο, ένα
τελωνείο από και προς την κεντρική εξουσία, ώστε να διεκπεραιώνει απλά τα
διοικητικά, τα γραφειοκρατικά και τα εκλογικά της ζητήματα. Θα περίμενε ο
καθείς, ότι ο Καλλικράτης θα βάλει μέσα την υγεία και την ηθική υποστήριξη. Να
βάλει μέσα, αφού επιλέξει την κατάλληλη έδρα, ένα στοιχειωδώς πλήρες ιατρικό
κέντρο που θα μπορούσε να αντιμετωπίζει έκτακτα περιστατικά (έχουν συμβεί πολλά
και δυσάρεστα), ώστε να τα υποστηρίζει και να τα συνοδεύει όταν χρειάζεται, στα
Νοσοκομεία της πόλης των Ιωαννίνων.
Στο
Τσεπέλοβο υπάρχουν όλες αυτές οι υποδομές και η θέση είναι κομβική και γι αυτό.
Στο Δήμο Τύμφης και στα δημοτικά του διαμερίσματα, συγκεντρώνονται ποικίλες
δραστηριότητες και μεγάλος πληθυσμός, ο οποίος συντίθεται κατ’ εξοχήν από
ηλικιωμένους, αρκετούς νέους, νέα ζευγάρια (δασεργάτες, κτηνοτρόφους,
ξενοδόχους) με μικρά παιδιά, ενεργός πληθυσμός αποκομμένος από δρόμους και
αποστάσεις της γεωμορφολογίας και των άσχημων καιρικών συνθηκών. Επίσης, στην
καρδιά της περιοχής συγκεντρώνεται ο μεγάλος όγκος των επισκεπτών τουρισμού και
όλες αυτές οι ελλείψεις και οι παραλήψεις με ό,τι έχει να κάνει με την Υγεία ως
πρόληψη/αντιμετώπιση, προκαλεί τεράστια ανασφάλεια και αντικίνητρο, ώστε το
Ζαγόρι να είναι ασφαλής επιλογή προορισμού. Όλοι αυτοί οι επισκέπτες δεν
έρχονται πλέον από το Ροντοβάνι (από Ιωάννινα), έρχονται από το Δίστρατο –
Βρυσοχώρι και από Βωβούσα – Μελισσόπετρα, Καστοριά – Κόνιτσα, έρχονται από το
δάσος, από το Ανατολικό Ζαγόρι και οφείλουμε να τους εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη
και ασφάλεια.
Το
Ζαγόρι
Και
να ξεκαθαρίσουμε, σ’ αυτό το σημείο ότι oι γράφοντες και υπογράφοντες δεν έχουν
καμία απολύτως σχέση με τα «εκλογικά», καμία αντιπαλότητα με το συγκεκριμένο
χωριό και με κανένα χωριό, μόνο με τον μέλλον. Δεν συμμετέχουμε σε εκλογικούς
συνδυασμούς, καθώς η θέση μας θέασης των πολιτικών προσώπων, των σχημάτων και
των πραγμάτων, μας υπαγορεύει την απόλυτη μονοχρωμία. Μας ενδιαφέρει να
σχεδιαστεί το Ζαγόρι με προοπτική, με απόλυτη ισορροπία και συμμετρία και από
μέσα προς τα έξω και από έξω προς τα μέσα, με προοπτική στην προοπτική που
ανοίγεται μέσα από τις καινούριες ανάγκες, για την υποδοχή του τουρισμού και
την ανακούφιση των ήδη χρεωμένων νοικοκυριών, καθώς και την υποστήριξη όλων των
επιτηδευμάτων. Επίσης μέσα από την αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών, την
ενίσχυση των νοικοκυριών στους διατηρητέους οικισμούς, με επιδότηση υλικών
δόμησης στη διαφορά σύγχρονου – παραδοσιακού υλικού.
Μιλάμε
για τον σκληρό παραδοσιακό αρχιτεκτονικό πυρήνα του Τυμφαίου Ζαγορίου και των
πέριξ διατηρητέων οικισμών (υπάρχουν χωριά με σύγχρονα ή σε απομίμηση υλικά
δόμησης), όπου οι κάτοικοι δαπανούν κόπους δεκαετίας για επισκευάσουν μια
στέγη, μια τοιχοποιία όψης κτιρίου, κουφώματα ξύλινα και άλλες δεσμεύσεις
προκειμένου να κρατήσουν το ύφος και το χρώμα των οικισμών τους. Αυτό δεν
ισχύει στον κάμπο των Ασπραγγέλων, καθώς σε άλλους οικισμούς, εκτός από επιλογή
και είναι διαφορετικό χτίσεις ελεύθερα κι άλλο με τον κανόνα.
Δε
συζητάμε για την έδρα τυπικά, που δηλαδή θα πάει, θέτουμε ζήτημα διαδικασίας,
ως προς τη λήψη της απόφασης αυτής, για την οποία ζητάμε γνωστοποίηση και
αιτιολόγηση της επιλογής της έδρας. που σημαίνει, μέσα και από ποιές
διαδικασίες έγγραφες ή άλλες διατυπώσεις, συζητήσεις και τεκμηριώσεις των
προτεινόντων, απαξιώθηκε το κατά την κοινή γνώμη δημόσιο συμφέρον σε ό,τι αφορά
τις υποδομές Τσεπελόβου, καθ’ ότι άλλο ζήτημα ή κώλυμα δεν διακρίνεται στον
υφιστάμενο χάρτη του Ζαγορίου. Για ποια οικονομία γίνεται λόγος λοιπόν και ποια
είναι η αξιοπιστία του διαγγέλματος, από πολιτικής, κοινωνικής, ηθικής, που
καλεί τον πολίτη σε συναίνεση ώστε να σηκώσει το δυσθεώρητο χρέος. Η απαξίωση
της δημόσιας περιουσίας, στην περίπτωση των υποδομών του Τσεπελόβου και άνευ η
λόγου προσφυγή στο αβέβαιο των λειτουργιών, προοιωνίζει ασφαλώς τη σπατάλη, δεν
χτίζει ούτε εμπιστοσύνη, ούτε συμπεριφορά, ούτε προσδοκία στον πολίτη.
Ναι,
ευθαρσώς και με απόλυτη συνείδηση και κάτω από το βάρος μιας διαλυμένης
οικονομίας που συγκλονίζει την ελληνική κοινωνία, εμείς οι νέοι δηλώνουμε
υποστηριχτές του δημοσίου συμφέροντος και της συλλογικής προσπάθειας ώστε να
δοθεί η μάχη της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης με εστίαση στο καλύτερο
μέλλον και στο συλλογικό συμφέρον. Περιμένουμε όμως το πρώτο βήμα από την
πολιτεία, με ένα χειροπιαστό παράδειγμα που να πείθει για την προσπάθεια
ανάκαμψης, αλλά διαπιστώνουμε ότι στην περίπτωση του Ζαγορίου το βήμα έγινε
προς τα πίσω. Έτσι μαζί, ματαιώνεται και η προσδοκία των νέων να ζήσουν και να
δημιουργήσουν πάνω στα ελάχιστα σημεία αναφοράς τους στο Ζαγόρι. Εάν πράγματι
επιθυμούμε την ανάκαμψη στην οικονομία με βάση τα νέα μέτρα, που επιζητούν
αποδοχή και υπομονετική προσήλωση και με αλλαγή στάσης του πολίτη, ας γίνει κι
ένα πρώτο βήμα απ’ το Ζαγόρι, με την αξιοποίηση των υφιστάμενων κτιριακών
υποδομών του Τσεπελόβου ως έδρα του νέου δήμου, χωρίς νέες σπατάλες που δεν
εμπνέουν, δεν πείθουν τον πολίτη και συμβάλουν αρνητικά στην επίτευξη του
στόχου για ανάκαμψη.
Έτσι λοιπόν, θεωρούμε ότι, αυτή η επιλογή της
έδρας των Ασπραγγέλων, αφ’ ενός μεν αντιβαίνει τη λογική του νοικοκυρέματος της
οικονομάς και αφ’ ετέρου δε αποτελεί μια κατευθείαν απαξίωση και
αποχαρακτηρισμό της φυσιογνωμίας του Ζαγορίου σχετικά με την αρχιτεκτονική του
στους καθολικά σχεδόν διατηρητέους οικισμούς που προσδίδουν ουσιαστικό νόημα
διαχρονικά στη έννοια «Ζαγόρι». Διακυβεύεται το ύφος του, η ιστορικότητά του ως
παράδοση και προοιωνίζεται η αλλοίωσή του απ’ τη στιγμή που δημοτική αρχή
εγκαταλείπει την παραδοσιακή φυσική της στέγη ως προς τον κανόνα δόμησης και ως
προς το κύρος, όταν διατηρεί την επωνυμία «Δήμος Ζαγορίου».
Το
Ζαγόρι, είναι η ενδοχώρα του και μόνο, που δεν διοικείται, δεν ενθαρρύνεται και
δεν υποστηρίζεται έτσι ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως. Το Ζαγόρι προσπαθεί να
ανοίξει τις Πύλες του σε κάθε εφικτό σημείο των ορίων του και να απαλλαγεί
οριστικά από τη μονόδρομη «πεπατημένη στενωπό» προς Ιωάννινα. Υπολογίζει στην
Πύλη Κόνιτσας και Βασιλίτσας, στην Πύλη Μετσόβου – Κοζιακού, με νέες αναγκαίες
χαράξεις δρόμων και με βελτίωση των υφιστάμενων, που θα συμβάλλουν στην
ισόρροπη και φίλη προς το περιβάλλον ανάπτυξη, με σκοπό την ευέλικτη και
απρόσκοπτη λειτουργία των θεσμών, με την ανάδειξη και αξιοποίηση του φυσικού
πλούτου, με την διάθεση πόρων και με τη δημιουργία νέων βιώσιμων. Με υψηλή
προτεραιότητα την προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων του, σ’
ένα εθνικό πάρκο ελεγχόμενα ακώλυτης επισκεψιμότητας, με άνετη εξυπηρέτηση και
διακίνηση των πολιτών επισκεπτών, με ένα κεντρικό δήμο επιχειρησιακό και
επιχειρηματικό, χωρίς εμμονές και αγκυλώσεις, για ένα καλύτερο αύριο σ’ αυτή τη
χώρα που προσπαθεί να περισώσει τα υπάρχοντά της.
Το
Ζαγόρι οφείλει να τύχει αξιοπρεπούς και αβεβήλωτης αντιμετώπισης στη διαχρονία,
ως προς διοικητική του κουλτούρα ιστορικά και την ευεργετική συνεισφορά του στο
νεοελληνικό κράτος. Θεωρούμε ότι εάν δεν υπάρξει αποκατάσταση στο θέμα έδρας με
ορθολογιστικά κριτήρια, στο εξής ο κοντοφθαλμισμός και η ματαιοδοξία θα είναι
τα αλλότρια επίκτητα πλήν φαινομενικά χαρακτηριστικά στην ζαγορίσια κουλτούρα
και τέτοια γεγονότα και πρόσωπα με λόγο και με έργο δεν έχουν καμία απολύτως
σχέση με τη ζαγορίσια λογική. Με απόλυτη επίγνωση των διαστάσεων του ζητήματος
«Ζαγόρι», έχουμε την πεποίθηση ό,τι το παρόν κείμενο θα περάσει στην αρχειοθήκη
των πρακτικών της ιστορίας της αυτοδιοίκησης του Ζαγορίου ως βιβλιογραφία που
θα απαντά στα αρνητικά δεδομένα του μέλλοντος, χωρίς αναδρομική ισχύ και δυνατότητα
αποκατάστασης της ιστορίας. Οραματιζόμαστε ένα Ζαγόρι με πύλες εκτός των
γεωμορφολογικών και «μακρών τειχών», πύλες που ανοίγει σήμερα η νέα μας εποχή.
Κι
ενώ μας αφυπνίσει αυτή η νέα εποχή, κάποιοι σχεδιάζουν τυρβάζοντας μέσω σχέσεων
και επικοινωνιών σε νεφελώδεις ορίζοντες, ενώ κάποιοι άλλοι σκέφτονται να
κάνουν κράτηση σε πολυτελέστατο αιγαιοπελαγίτικο ξενοδοχείο για τις ζοφερές
ημέρες του μέλλοντος.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΝΕΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
ΓΙΑ
ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΖΑΓΟΡΙΟΥ
______________________________________________________________________
* "ΑΝΟΙΧΤΗΕΠΙΣΤΟΛΗ"/ Προσωρινή ανάρτησή
του στο παλιό blogspot
μας.
