Ιερός Ναός Αγίου Νικόλαου, Ασπραγγέλων


…….
Κι ὅλα τοῦτα εἶναι παλιὲς ἱστορίες ποὺ δὲν ἐνδιαφέρουν πιὰ κανέναν
δέσαμε τὴν καρδιά μας καὶ μεγαλώσαμε.
Ἡ δροσιὰ τοῦ βουνοῦ δὲν κατεβαίνει ποτὲ χαμηλότερα ἀπὸ τὸ καμπαναριὸ
ποὺ μετρᾶ τὶς ὦρες μονολογώντας καὶ τὸ βλέπουμε
σὰν ἔρχεται τ᾿ ἀπόγευμα στὴν αὐλὴ
……
«σὰν εἶναι τὸ σπίτι μέσα στὴν πέτρινη ἐκκλησιὰ
κι ἡ καρδιά σου μέσα στὸ σπίτι ποὺ σκοτεινιάζει
κι ὅλες οἱ πόρτες κλειδωμένες ἀπὸ τὸ μεγάλο χέρι τοῦ Ἅη Νικόλα»







Ντοβριανίτες/ισσες, Ζαγορίσιοι, φίλοι του Ζαγορίου και Δήμαρχε του Ζαγορίου

Το ιδιαίτερο αυτό μνημείο, κτίσμα της ορθόδοξης θρησκευτικής – εκκλησιαστικής παράδοσης και της ζαγορίσιας λαϊκής αρχιτεκτονικής ναοδομίας, ίσως θα πρέπει να μείνει έτσι όπως σχεδόν κατάλληλα συντηρήθηκε πρόσφατα το εβδομηνταπεντάχρονο «ερείπιο» του  
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει προοπτική αναστήλωσης, ίσως μια χορηγία για ένα ελαφρύ στέγαστρο με διακριτικό σκελετό τύπου βιομηχανικών κτηρίων, θα να ήταν το θείο επιστέγασμα τους χρέους μας για τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του  Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου  Ντοβράς 

Διττή η λειτουργία του και η υπόσταση του: ιδιότυπος χώρος λατρείας και μνημείο συλλογικής μνήμης
«σὰν εἶναι τὸ σπίτι μέσα στὴν πέτρινη ἐκκλησιὰ
κι ἡ καρδιά σου μέσα στὸ σπίτι ποὺ σκοτεινιάζει
κι ὅλες οἱ πόρτες κλειδωμένες ἀπὸ τὸ μεγάλο χέρι τοῦ Ἅη Νικόλα»
Ας παραμείνει σκόπιμα ως ένα καλοσυντηρημένο και προστατευμένο «ερείπιο», για να θυμίζει στις επερχόμενες γενιές το πέρασμα των γερμανών ναζί  κατακτητών, που διέπραξαν και στην Ντοβρά την τότε μελαλοπρεπή, βεβηλώσεις, βανδαλισμούς, ωμότητες, θηριωδίες και άφησαν στάχτη με αίμα στον τόπος μας... στην πινακίδα με το ιστορικό του ναού 



(Κε, Δημήτρης) 

γεωμετρικό μοτίβο στο δάπεδο ναού υπό τον Παντοκράτωρα: (τετράγωνο εγγεγραμμένο σε τετράγωνο)  




Και για να κάνουμε το δικηγόρο του «διαβόλου», ρωτάμε κατευθείαν γιατί αφέθηκε και δεν περιποιήθηκε-συντηρήθηκε από το 1982-2014…





«Όπως τα φαντάστηκα ήταν. Από τα εκατόν τριάντα καστρόσπιτα έκαψαν τα εκατόν δώδεκα συν το σχολειό, την εκκλησιά και το Μοναστήρι. Δύο γριές που είχαν μείνει, βρέθηκαν μισότρελες και μισοψημένες κι έξω από το χωριό τα κουφάρια ενός αντρόγυνου που έγινε στόχος των δολοφόνων. Σκεφτείτε να πέφταμε στα χέρια τους!»








«Εκεί πολεμήσαμε δεκαπέντε παιδιά και εμποδίσαμε τους Γερμανούς από το να κάψουν ένα χωριό, τους Ασπράγγελους της Ηπείρου. Υπάρχει μια οροσειρά μπροστά από το χωριό και είχαμε πληροφορίες ότι θα έρθουν οι Γερμανοί. Το προηγούμενο βράδυ συγκεντρωθήκαμε στο χωριό, χορέψαμε, τραγουδήσαμε, ήμαστε ενθουσιασμένοι.»


Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με ελληνικές πηγές, στους Ασπραγγέλους από τα 135 σπίτια κάηκαν τα 118, ένα σχολείο, δύο εκκλησίες και οι μισοί αχυρώνες. Άλογα, μουλάρια, πρόβατα και βοοειδή…